Traduciremos esta serie de la televisora polynésie 1 ère donde nos muestran fragmentos de historia por medio de objetos tradicionales. Esta serie está elaborada en colaboración con el Musée de Tahiti et des îles (Museo de Tahiti y las islas).
Presentamos el texto en tahitiano y español.

Estoy tallado en un diente de cachalote. Mi nombre es ha’akai, o hakakai, o ha’akai’ei, dependiendo de las islas. Soy un adorno para oreja que usaban los hombres en las Islas Marquesas, principalmente los más viejos. Un gran disco forma mi base, para sostener la curva esculpida en la masa. Una perforación me atraviesa en la base y tengo tallado un pequeño tiki en mi costado.
Fui esculpido en marfil, un material muy duro, con herramientas tradicionales, no obstante, tengo un acabado muy detallado.
Mi espolón se coloca atravesado el agujero en el lóbulo de la oreja y se proyecta hacia la parte posterior de la cabeza, la base estaba hacia el frente. Un trozo de tapa y una pequeña clavija de madera se insertan en el orificio de mi base porque mi peso, a veces lo requería para mantenerme en su lugar. Fui recogido en las Islas Marquesas, James Hooper me encontró en la colección Webster y me compró en Londres en 1947. Fui comprado por el Museo de Tahití y las Islas durante una subasta en Christie’s, y allí exhibido desde 1980.

Mai roto mai au i te niho tohorā i te taraira’ahia vau. I muta’a iho rā, e ha’amani i na i to te fenua Matuita iā’u ei tao’a fa’auna’una tari’a no te tane, no te mau tane pa’ari ae ihoa ra.
E ha’akai, e hakakai, e aore ra e ha’akai’ei tō’u i’oa, tei te huru ia o te topara’a i’oa ō tō taua pae fenua ra.
Mai te tahi ‘api p ārau ra o tō’u huru o menemene, a fa’atara atoa hia mai ai, mai te tara ‘āvae moa oni ra i te huru. I raro iti noa ‘ae iho i tāua tara ra, tarai atoa hia mai ai i te tahi tiki iti.
E pātuihia i tō’u tara i roto i te pu’u tari’a a māiha roa atu ai i te tahi atu pae, a vai mai ai i te vahi pārahurahu noa. No tō’u taiaha, e na roto atoa hia atu i te apo’o iti e ei hou hia i te tumu o te tara i te pātui atu i te tahi tāpū iti tapa e a tā’amu atu ai au i ni’a i te upo’o o te ta’ata nō nā te ha’akai.
No te Ta’amotu Matuita mai au i te ravera’ahia mai, ‘ite hia atu ai ai au o te ta’ata rā o James Hooper i Ronetona.  I reira ia vau i te ho’ora’ahia mai e āna i te matahiti 1947 rā.
I te matahiti 1980 rā, a tupu ai i te tahi ho’o-pāte-ra’a i Ronetona ; ua ‘imi i te Hau ō tō tātou fenua i te rāve’a no te ho’o mai iā’u, ia ho’i mai au i te fenua nei.

Vídeo, información y texto en tahitiano: Polynésie 1ère.
Producción: ICA / Musée de Tahiti & des Îles / RFO Polynésie (Polynésie 1ère)
Traducción Reo Tahiti México